29 oktober 2015

Een windhond

Soms zitten er kleine sportverhalen verstopt in een roman. Dat is bijvoorbeeld het geval met de geschiedenis van de hazewindhond Moravin in de roman Alles wat is van James Salter.
Het is een roman over de liefdesgeschiedenissen van een New Yorkse redacteur genaamd Philip Bowman. Met zijn Britse geliefde Enid rijdt hij naar Norfolk omdat ze een jonge hazewindhond cadeau heeft gekregen. Hij is wit met een grijs zadel en een vlek op zijn kop als een helm.

Met deze Moravin gaan Bowman en Enid racen. Moravin moet wat meer zelfvertrouwen krijgen. Dat krijgt hij na een aantal races en de hond blijkt een winnaar. Zijn trainer Davies glimt van genoegen. Maar op Wimbledon gaat het mis. Morivan schiet uit de bocht en breekt een middenhandsbeentje. De hond schaamt zich voor zijn gipspoot, het geneest langzaam maar wel goed. 'Hij stond daar soepel en slank maar zou nooit meer rennen.' Hij wil niet meer. 
"We hadden de derby kunnen doen," verzucht Davies, "maar ja, hij is dus gevallen. Als je echt de gloeiende tering aan iemand hebt, geef hem dan een hazewind cadeau."

26 oktober 2015

The Wheels of Chance: wielrijden

H.G. Wells schreef deze romantische thriller op het hoogtepunt van de fietsmanie rond 1900. Met de komst van de fiets kregen mensen die nauwelijks stad of dorp uitkwamen ineens een grote actieradius. En meer mogelijkheden voor ontspanning. De fiets gaf ook een enorme boost aan het feminisme, vrouwen werden door de fiets onafhankelijker. Ook de dame in deze roman wordt onafhankelijk.

We schrijven de tijd dat fietsen nog een echte vaardigheid was en de fiets 'the machine' wordt genoemd. En je ging niet van huis zonder raadgevingen:

"Avoid running over dogs, whatever you do. It's one of the worst things you can do to run over a dog. Never let the machine buckle—there was a man killed only the other day through his wheel buckling—don't scorch, don't ride on the foot-path, keep your own side of the road, and if you see a tramline, go round the corner at once, and hurry off into the next county—and always light up before dark. You mind just a few little things like that, and nothing much can't happen to you—you take my word."

De plot
The Wheels of Chance, a Bicycling Idyll gaat over een winkelbediende die in zijn vakantie een fietstocht maakt langs de Britse zuidkust. De man genaamd Hoopdriver ontmoet al snel een meisje dat alleen lijkt te fietsen. Hun paden kruisen elkaar voortdurend. Zij, het meisje in de moderne grijze bloomers is ontsnapt aan haar stiefmoeder. Jessie wordt achtervolgd door een oudere man die opdracht heeft gekregen haar terug te brengen. In werkelijkheid maakt hij haar het hof. Hoopdriver en het meisje weten samen aan de man te ontkomen. Maar ook hij valt voor de charmes van Jessie die helaas voor Hoopdriver geen partij is. Jessie ging haar eigen leven leiden. 

Het is een komisch en een spannend verhaal niet alleen door de lezersvraag of Hoopdriver haar uiteindelijk zal 'krijgen' maar ook door de achtervolgingsscènes in het boek die niet onderdoen voor de moderne achtervolgingen met auto's. Je kunt het boek via de Gutenberg site voor alle soorten media downloaden

17 oktober 2015

Vestdijk is jarig

Een van de mooiste schaatsverhalen die ik ken is een fragment uit Terug tot Ina Damman. Het is een boek over de onbeantwoorde liefde van Anton Wachter voor zijn klasgenoot Ina Damman. Als de vorst zich aankondigt schrijft Vestdijk: Vorst doet mensen ontdooien. En dat gold ook een beetje voor Ina. Want na wat baantjes met andere jongens is het de beurt aan Anton die zijn geluk niet op kan!

'Ze reden dus. De muziek steeg hem naar het hoofd. Hij had veel chocola willen drinken, springen, hardrijden, vechten een bijt hakken. Haar warme witte handschoenen, kleine enclave van het mutsje lagen in de zijne. Om de drie minuten zei hij wat en om de zes keer weer hetzelfde. Hij dacht dat de zon op het ijs hem verblinden zou.'

Anton valt en loopt een splinter in zijn vinger op en wordt boos op de baanveger maar beseft tegelijkertijd dat dat onnozel is. Hij is blij dat ze zegt: 't is vier uur zeg en ik moet mijn tas nog halen op de Achterweg.

Het schaatsen met Ina is het enige gelukkige moment in de tijd van Antons verliefdheid. Schaatsen is zoals je ook weet een synoniem van liefde.

Lies Koning die model stond voor Ina kon zich later Vestdijk niet herinneren. Het boek bleef ook ongelezen in de familie, vertelde haar kleindochter me. De verliefdheid werd afgedaan als kalverliefde van een jongen van 12. Als onzin. Veel te zwaar aangezet en niet de moeite waard om over te lezen. 

02 oktober 2015

Apollo en de discus

Mythen waren de basis van het Griekse denken, bijvoorbeeld over het ontstaan van de wereld, het contact met de goden of de natuurverschijnselen. Die verhalen zijn aan ons overgeleverd door verschillende schrijvers, waaronder uiteraard Homerus. Sport maakt ook deel uit van deze mythen, ook bij Homerus.

Sport was een belangrijk onderdeel van de rituelen rond de dood. De Olympische Spelen - de Griekse dus - zijn ontstaan uit de zogenoemde lijkspelen rond een begrafenis. Die spelen bestonden uit vaste onderdelen, zoals wagenrennen, hardlopen, boksen en worstelen. Maar ook speer- en discuswerpen. Deze sporten zijn later losgezongen van de begrafenisrituelen.

Een discusverhaal: Op een dag hielden Hyakinthos en de zonnegod Apollo een wedstrijd discuswerpen. Apollo wilde indruk maken op zijn geliefde en wierp daarom met al zijn macht. Hyakinthos wilde ook indruk maken en begon als een razende te rennen om de discus op te vangen. Maar daarbij werd hij dodelijk geraakt aan zijn hoofd.
Volgens de mythe waren zowel Apollo als de westenwindgod Zephyros verliefd op Hyakinthos. Maar Hyakinthos verkoos Apollo boven Zephyros en dat maakte Zephyros kwaad. Toen Hyakinthos en Apollo aan het trainen waren met de discus, blies Zephyros de discus uit zijn koers en zo kwam Hyakinthos om het leven. 

Ovidius: de Latijnse versie
Toen Hyacinthus stierf was Apollo zo verdrietig dat hij bijna zijn onsterfelijkheid opgaf om samen te zijn met zijn geliefde in de dood. Om ervoor te zorgen dat Hades het lichaam van Hyacinthus niet kon ophalen, schiep Apollo uit het bloed van zijn geliefde de Hyacinthusbloem als een herdenking aan zijn dood en zijn tranen markeerden op de bloemblaadjes άί άί (helaas). Dat is de versie van Ovidius in zijn Metamorfosen waarin alle helden aan het eind van het verhaal een gedaanteverandering ondergaan in dit geval van mens naar bloem.