24 mei 2016

Kort verhaal in een novelle: armpje drukken bij Hemingway

Soms zit er een kort verhaal of een anekdote verstopt in een boek. Ik las The Old Man and the Sea een novelle van Hemingway. Een oude man op zijn kleine boot in gevecht met een grote marlijn. Om zichzelf moed in te denken, herinnert hij zich het weekend armpjedrukken met de sterke neger uit Cienfuegos.

As the sun set he remembered, to give himself more confidence, the time in the tavern at Casablanca when he had played the hand game with the great negro from Cienfuegos who was the strongest man on the docks. They had gone one day and one night with their elbows on a chalk line on the table and their forearms straight up and their hands gripped tight. Each one was trying to force the other’s hand down onto the table. There was much betting and people went in and out of the room under the kerosene lights and he had looked at the arm and hand of the negro and at the negro’s face. They changed the referees every four hours after the first eight so that the referees could sleep. Blood came out from under the fingernails of both his and the negro’s hands and they looked each other in the eye and at their hands and forearms and the bettors went in and out of the room and sat on high chairs against the wall and watched. The walls were painted bright blue and were of wood and the lamps threw their shadows against them. The negro’s shadow was huge and it moved on the wall as the breeze moved the lamps.
The odds would change back and forth all night and they fed the negro rum and lighted cigarettes for him.
Then the negro, after the rum, would try for a tremendous effort and once he had the old man, who was not an old man then but was Santiago El Campeon, nearly three inches off balance. But the old man had raised his hand up to dead even again. He was sure then that he had the negro, who was a fine man and a great athlete, beaten. And at daylight when the bettors were asking that it be called a draw and the referee was shaking his head, he had unleashed his effort and forced the hand of the negro down and down until it rested on the wood. The match had started on a Sunday morning and ended on a Monday morning. Many of the bettors had asked for a draw because they had to go to work on the docks loading sacks of sugar or at the Havana Coal Company. Otherwise everyone would have wanted it to go to a finish. But he had finished it anyway and before anyone had to go to work.
For a long time after that everyone had called him The Champion and there had been a return match in the spring. But not much money was bet and he had won it quite easily since he had broken the confidence of the negro from Cienfuegos in the first match. After that he had a few matches and then no more. He decided that he could beat anyone if he wanted to badly enough and he decided that it was bad for his right hand for fishing. He had tried a few practice matches with his left hand. But his left hand had always been a traitor and would not do what he called on it to do and he did not trust it.




Armpjedrukken in Joe Speedboot



François le Bras is zijn bijnaam, zoals iedereen in deze sport een bijnaam heeft. François is armworstelaar. Armworstelen vindt plaats in duistere gokhallen en er is vast ook wel een officiële competitie. Ik heb me daar niet zo in verdiept. François le Bras neemt het in zijn eerste knock-outwedstrijd op tegen Gaston Bravo. François heet in het dagelijkse leven Fransje Hermans, hij zit in een rolstoel omdat hij is overreden door een mais-hakselaar. Zijn familie laat hem aan zijn lot over,maar dat geldt niet voor zijn steun en toeverlaat Joe Speedboot die Fransje meeneemt in het armworstelcircuit. Gaston Bravo neemt zijn tegenstander niet serieus, omdat hij in een rolstoel zit. Dus is het een eitje voor Fransje om zijn eerste grote wedstrijd te winnen. Maar erg gelukkig is hij daar niet mee.

Joe Speedboot is natuurlijk veel meer dan een roman over armworstelen. Maar voor deze bespreking beperk ik me daartoe. Als schaken een sport is, is armworstelen dat zeker. Het is immers veel fysieker dan schaken. Dat is een denksport. Aan de armworsteltafel zitten mannen en vrouwen die fysiek getraind zijn, ook al win je het niet op louter spierkracht. Fransjes laatste regenstander is Islam Mansur en hoewel hij de status heeft van Mohammed Ali is het volgens Joe gewoon ‘een neger die een gymzaal binnenloopt’. Tegen Islam Mansur breekt Fransje zijn arm, het laatste goed werkende lichaamsdeel dat hij nog heeft. Het boek is geen armwortstelroman, daarmee doe je het schromelijk tekort. Het is een boek over vriendschap, seks, liefde, rivaliteit en een verlosser. Van harte aanbevolen.

19 mei 2016

Olympische sporten bij Couperus

Dat Couperus een grote belangstelling had voor het mannelijk lichaam moge ook blijken uit zijn verhaal De Ode. Een Griekse hetaere genaamd Kallirhoë uit Korinthie is afgereisd naar Olympia om daar de man van haar dromen te zien uitblinken bij de pentatlon een wedstrijd die bestaat uit vijf onderdelen het hardlopen, hoogspringen, boksen, worstelen en discuswerpen. Ze draagt het haar kort en heeft zich gekleed als jongen om binnen te kunnen komen. Vrouwen zijn immers niet toegelaten in het stadion. Er is wel een man in het publiek die haar vermomming doorziet maar zij kan hem ontlopen. 

Xenofon wint elke wedstrijd tot groot enthousiasme van het publiek en haar geliefde. Hij wordt uiteindelijk toegezongen door de grote dichter Pindaros, die een ode aan de overwinnaar brengt. Na de wedstrijd kan Kallirhoë haar vermomming afleggen en haar geliefde ontmoeten. 

U kunt De Ode online lezen. 

12 mei 2016

Hemingway jachtverhaal

Francis en Margret Macomber hebben een jachtsafari geboekt in Afrika. De jacht staat onder leiding van Robert Wilson, een man met een eeuwig rood gezicht. Francis Macomber komt vooral voor de grote prooi. Op een nacht horen ze een leeuw brullen. Angstaanjagend. Bij het ochtendgloren trekken ze erop uit. Macomber zou hem het liefst vanuit de auto neerschieten, maar dat is Wilsons eer te na. Macomber raakt de leeuw tweemaal, maar niet dodelijk. De leeuw verschuilt zich dan in het riet, dus zullen ze hem moeten opzoeken. Als de leeuw verschijnt is Macomber zo bang dat hij zijn geweer laat vallen en er vandoor gaat. Koelbloedig schiet Wilson de leeuw dood. Het vrouwtjesdier Margret kruipt die nacht onder de klamboe met de held van de dag.

Enkele dagen later lijkt zich hetzelfde scenario te voltrekken met de jacht op drie buffels. Een van de drie wordt niet goed geraakt en weet zich schuil te houden. Macomber wil niet nog eens afgaan. Dapper erop af, gaat hij. Maar dan gaat het fout, echt fout.

05 mei 2016

Bas Steman: de aankomst

Als lezers en sporters twee aparte mensenrassen zijn, blijven lezers maar beter weg van dit boek. Elke zin in dit boek is een cliché. Het verhaal is alledaags en heeft geen enkele diepgang. Het boek dat verkocht wordt als roman is gewoon een biografie. Een verslag van een wielerleven. Meer niet. Laten we Steman maar niet aanmoedigen nog meer romans te schrijven.

Het verhaal begint, hoe kan het anders op een verjaardagsfeestje waar wie anders dan ome Cor de draak steekt met de wieleraspiraties van zijn neef. En er is natuurlijk ook de eeuwige slager die af en toe achter de zaak op de rollerbank traint. 

De slager nodigt de hoofdpersoon - die volgens mij volledig samenvalt met de schrijver - uit om mee te doen aan de 40-plusronde van Exel. Maar eerst moet er getraind worden. Vroeger in zijn jeugd was Bas een verdienstelijk wielrenner. Maar de droom om de Tour of een Tour te winnen plaatste hem buiten de werkelijkheid. Nu hij ouder is en verslaggever wil hij nog een keer vlammen voor de ogen van vrouw en kind. Maar de renner vergist zich in het aantal ronden en heeft al verloren voor hij erg in heeft. 

Van dit soort boeken zijn er dertien in een dozijn uitgegeven. Steman is niet de eerste verslaggever met literaire aspiraties. Maar dit is niet veel meer dan een jolig fietsboek. Met literatuur heeft het niets te maken. Met dit boek zullen lezers en sporters niet dichter tot elkaar komen.