De Discus uit De Halfbroer

De Halfbroer is een prachtige en fantastische familieroman van Lars Saabye Christensen over twee halfbroers die in de jaren 50 opgroeien. De oudste is Fred die uit een verkrachting is geboren. Hij heeft diverse ontwikkelingsstoornissen en haalt morbide grappen uit. Later trouwt zijn moeder met Arnold Nilsen. Hun zoon - Freds halfbroer dus - heet Barnum en lijdt onder het feit dat hij klein is. Papa is een bohemian die makkelijk geld verdient, en dol is op het gezin. Hij verloor zijn hand in de oorlog. Iedereen in het gezin heeft zo zijn trauma, daar spreken ze onderling niet over maar proberen zich er met humor doorheen te slaan.

Vader gaat regelmatig met zijn gezin op stap. Hij is zelf vaak op weg om geld te verdienen en komt op een dag thuis met een discus. Op een stralende zondagochtend neemt hij zijn zoons mee naar het Bislet Stadion dat hij heeft afgehuurd om met de discus te gaan werpen. Dat wordt een voor vader noodlottige dag. Barnum vertelt:

Fred staat in de cirkel. Vader loopt weer naar het gras. Hij gaat links van ons staan, bijna bij de atletiekbaan. 'Ben je er klaar voor Barnum?' Fluistert Fred. Ik weet niet wat hij bedoelt en hij wacht niet op antwoord. Fred kijkt naar vader. Vader zwaait. Fred duikt in elkaar, hij strekt zijn arm als een staaldraad, de zwieper met zijn vinger en de discus die wegvliegt, die door de lucht schroeft, naar vader die midden in de zon staat, in zijn gele trainingspak en met het meetlint in zijn hand. Fred volgt de discus met zijn ogen. De worp is nog niet afgelopen. De worp is nog maar net begonnen. De worp is nu zijn eigen heer en meester, bevrijd, losgerukt en toch vastberaden, zijn baan is allang in de lucht afgetekend, gestuurd door de zwieper van Freds vinger, misschien is de worp al begonnen met degene die de discus maakte, of degene die hem bedacht, aan de vorm en de zwaarte van de discus dacht, voor de eerste keer. Ik volg de discus met mijn ogen. Die stijgt nog steeds. Hij bereikt zijn hoogste punt en rust even op het licht. Dan valt hij. Het gaat zó snel. Ik zie het pas als het al gebeurd is. Vader moet zijn ogen afschermen met zijn hand. Op datzelfde moment treft de discus hem. Hij treft vader recht op het hoofd, de bovenkant van zijn voorhoofd.

De jongens rennen op hun vader toe. Zijn schedel is verbrijzeld. 'De mens in hem is verdwenen,' schrijft Saabye Christensen. 

Japanse vechtkunst: Jiujitsu

Het is de week van de vechtsport op dit blog. Dus Dick Bos! Dick Bos is een stripfiguur van Alfred Mazure. Hij maakte de reeks verhalen rond deze gentleman-privédetective in de eerste oorlogsjaren. En in de jaren na de oorlog. De boekjes uit de oorlog zijn vaak in de kachel beland vanwege de kou. De bezetter wilde van Dick Bos een Nazi-held maken, maar Mazure weigerde in te gaan op dat voorstel. Mazure kreeg daardoor een werkverbod opgelegd.

Dik Bos was een grote Hollandse held, hoewel het Ministerie van Onderwijs de scholen waarschuwde voor de verderflijke invloed die de boekjes zouden hebben op de jeugd. Op mijn school het Aloyiuscollege in Den Haag was Dick Bos wel een held, omdat Mazure een oud-leerling was.

Dick bos is hard maar rechtvaardig en vooral geschoold in jiujitsu. Jiujitsu is een Japanse zelfverdedigingssport die iemand in staat stelt een tegenstander in enkele seconden uit te schakelen. Sommigen beschouwen het eerder als kunst dan als sport. Uiteraard was de schrijver Mazure zelf een bekwaam vechtsporter. Jiujitsu werd uitermate populair door Bos en na de oorlog werd vechten ook wel 'bossen' genoemd. Er zijn een kleine honderd beeldromans in deze serie verschenen.

Siegfried Lenz: brood en spelen

Siegfried Lenz wordt gerekend tot de drie grote na-oorlogse Duitse schrijvers. In de oorlog deserteerde hij en werd door de Britten krijgsgevangen gemaakt. Na de oorlog was Lenz nauw betrokken bij de SPD. Zijn novelle Brot und Spiele gaat over de keerzijde van succes. Lenz schreef het in 1959.

In Brot und Spiele kijkt een verslaggever vanaf de tribune naar zijn oude vriend Bert Buchner. Zij kennen elkaar uit het POW-kamp. Bert is na de oorlog tien kilometerloper geworden. Met veel succes en met olympische aspiraties. Het succes stijgt hem echter naar zijn hoofd. Bert raakt gokverslaafd en steelt geld uit de kassa van de sportwinkel waar hij werkt. Dan raakt hij ook nog eens kort voor de Spelen geblesseerd.

Bert loopt na zijn herstel zijn laatste wedstrijd gade geslagen door zijn oude kampvriend. Hij loopt  een uitstekende wedstrijd maar stort vlak voor de eindstreep in. Een slot dat je vaker aantreft in de hardloopfictie. Het zijn kennelijk toch doodlopers.

Der Kinnhaken van Bertolt Brecht

Zet vier mannen aan een kroegtafel. Schenk bier en het gesprek gaat al gauw over sport. Bertolt Brecht plaatst deze mannen in zijn korte boksverhaal Der Kinnhaken aan deze kroegtafel en het gesprek gaat over boksen. Brecht was boksliefhebber. Over het schrijven van een boksroman noteert hij: 'Bij deze boksroman is boksen niet de hoofdzaak, hoewel er wel enkele spannende pagina's zullen zijn.'

Sport is inderdaad voor mij de belangrijkste bijzaak van de literatuur. En het wedstrijdverslag is voor de krant.

In het verhaal Der Kinnhaken zitten vier mannen na een bloedstollende boksavond nog even na aan een kroegtafel. Een van de mannen is sparringpartner geweest van Freddy Meinkes bijgenaamd Der Kinnhaken (in goed Nederlands de uppercut). Hij vertelt over de dag dat ze voor de grote wedstrijd nog naar het café gingen.

Plot

Der Kinnhaken is een man die doet wat hij wil. Hij gaat voor een wedstrijd rustig naar een rokerige kroeg en drinkt zijn bier hoewel iedereen het hem afraadt. Niet voor de wedstrijd! De obers weigeren hem bier te schenken dus gaat hij maar zelf naar de toog. Zwijgend rijdt hij daarna met zijn sparringpartner naar het sportpaleis. En hoewel het duidelijk is wat er gaat gebeuren, vragen de mannen aan tafel toch wat er toen gebeurde.

"En toen?"
"Hij werd in de tweede ronde knockout geslagen. Had je iets anders verwacht dan?"
"Nee. Maar waarom denkt u dat hij kockout werd geslagen?"
"Heel eenvoudig. Toen we naar het sportpaleis reden wist ik dat Freddy geen vertrouwen meer in zichzelf had."
"Dat is duidelijk," zeggen de mannen. "Maar wat had Freddy dan moeten doen?"
De voormalige sparringpartner drinkt zijn glas leeg en zegt gelaten: "Een man moet altijd doen waar hij zin in heeft. Voorzichtigheid is de moeder van de knockout."

A man's gotta do what a man's gotta do!

Barbie is jarig

Geboren 9 maart 1959: Barbie. Dit is een van de geflopte modellen.